„غار کَرَفتو ، غاری است که در ۷۰ کیلومتری جنوب شهر سقز در استان کردستان ایران قرار گرفتهاست..”
با توجه به پژوهشهای به عمل آمده، در دوران میانزیستی کرفتو در زیر آب بودهاست و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شدهاست
این غار در سال ۱۳۷۹ گمانهزنی شد و با بررسیهای باستانشناختی در محوطهٔ بیرون و داخل غار آثاری از دورانهای مختلف به دست آمد. کشف تراشههای سنگی در طبقهٔ چهارم و محوطهٔ بیرون غار میتواند نشانهای از استفادهٔ انسان در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد. همچنین نمونهٔ سفالها و اشیای به دست آمده، ادامهٔ سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسالمی یعنی سدههای ششم تا هشتم هجری را مسجل میسازد. اقداماتی در طول سالهای ۱۳۷۸ و ۱۳۷۹ انجام شده که شامل ساماندهی محوطهٔ بیرون غار، پلهٔبندی، سکوهای استراحت، پارکینگ، سرایداری، سرویسهای بهداشتی و برقکشی غار است